کاربرد پردازش تصاویر ماهواره ای مودیس درمطالعات پوشش برف (مطالعه موردی : کوهستان میشو)

باتوجه به اینکه برف یکی از مهم ترین منابع آب شیرین درجهان محسوب می شود و آب حاصل از ذوب برف تامین کننده بخش زیادی از آب شرب و کشاورزی می باشد لذا پایش سطح پوشش برف از اهمیت زیادی برخوردار است. بخش عظیمی از بارش درحوضه های شمال غرب ایران به صورت برف می باشد و پوشش برف معرف میزان آب ذخیره شده در حوضه های کوهستانی می باشد که درمباحث مختلف زیست محیطی ، اقلیمی ، هیدرولوژی،کشاورزی و مخاطرات محیطی از اهمیت زیادی برخوردار است. بنابراین سطح پوشش برف به عنوان داده پایه ای مهمی برای علوم محیطی محسوب می شود. روش های مختلفی به منظور پایش سطح پوشش برف مورد استفاده قرارمی گیرد دراین میان ،استفاده از تصاویر ماهواره ای درمطالعات برف سنجی جایگاه ویژه ای را دارا می باشد. تصاویر سنجنده مودیس به دلیل دوره بازگشت روزانه و امکان دسترسی آسان تر نسبت به تصاویر سایر ماهواره ها ، بیشتر از تصاویر سایر ماهواره ها مورد استفاده قرارمی گیرد. در این تحقیق ، سطح پوشش برف کوهستان میشو واقع در شمال غرب ایران با استفاده از تصاویر ماهواره ای سنجنده مودیس و با استفاده از شاخص ndsi و آستانه گذاری باندهای 2و4 در طی ماه های دسامبر تا می درسال های 2003 الی2014 میلادی مورد پایش و ارزیابی قرارگرفت. بررسی نتایج حاصل از تحقیق حاضر، با بهره گیری از آزمون آماری من کندال ،نشان داد سطح پوشش برف کوهستان میشو در سال های اخیر همواره نوساناتی داشته است اما این تغییرات درحالت کلی، روند معنی داری را دارا نبوده و ازلحاظ زمانی و مکانی همواره متغیر بوده است. تحقیق حاضر که به بررسی و مقایسه پوشش برفی6ماهه درطی ماه های آذر تا اردیبهشت هرسال پرداخته است، نشان می دهد بیشترین میانگین سطح پوشش برفی درکوهستان میشو مربوط به دی ماه بوده است و سال آبی 87-86 با میانگین پوشش برف ماهانه 44296 هکتار ، دارای بیشترین سطح پوشش برف و سال آبی 88-87 با میانگین پوشش برف ماهانه 17050 هکتار دارای کمترین سطح پوشش برف بوده است. همچنین به منظور بررسی تاثیر تغییرات سطح پوشش برف بر وضعیت هیدرومتری منطقه، بررسی هیدرومتری رودخانه دریان چای به عنوان نمونه ای از رودخانه های سرچشمه یافته از کوهستان میشو نشان داد تاثیر تغییرات و نوسانات سطح پوشش برف کوهستان میشو ، بر دبی این رودخانه، مشهود می باشد. همچنین به منظور بررسی دقت سطح پوشش برف استخراج شده از تصاویر سنجنده مودیس، شبیه سازی رواناب ذوب برف برای حوضه دریان چای با استفاده از مدل srm در نرم افزار winsrmانجام گرفت.دراین شبیه سازی ازسطح پوشش برف استخراج شده ازتصاویر مودیس و از آمار بارش روزانه ایستگاه دریان ، داده های دمای روزانه ایستگاه بنیس، و داده های ایستگاه هیدرومتری دریان چای استفاده گردید. نتایج شبیه سازی رواناب برای سال های آبی 1384 تا 1389، با استفاده از سطح پوشش برف استخراج شده ازتصاویرمودیس، توانست ضریب تعیین و تفاضل حجمی قابل قبولی را به همراه داشته باشد. باتوجه به اینکه مساله تامین آب از مهم ترین دغدغه های دنیای امروز به شمار می رود نتایج این تحقیق نشان می دهد که تلفیقی از مدلsrm با سنجش ازدور و سیستم اطلاعات جغرافیایی می تواند به عنوان ابزاری برای برنامه ریزی های محیطی و مدیریت منابع آب مخصوصا درمناطق کوهستانی که ذوب برف ، فاکتور اصلی ایجاد رواناب است مورد استفاده قرارگیرد.